श्री ज्ञानोपासना

पंडित गोपीनाथ कविराज हे संपूर्ण विश्वातील या शतकातील उल्लेखनीय युगपुरुष आहेत. पंडितजींच्या अध्यात्मिक साधनेविषयी फारच थोड्या विद्वान व जिज्ञासू लोकांना माहिती आहे. विसाव्या शतकातील विराट व्यक्तिमत्व अशी त्यांची ओळख सांगता येईल.
अशा या तैलबुद्धी अभ्यासकाची भविष्यात एका महान योग्याच्या रूपात साधनारत होऊन मानव कल्याणासाठी सर्वमुक्तिच्या दिशेने कार्य करण्यासाठी बहुतेक नियतीने निवड केली असावी. ता.२१ जानेवारी १९१८ रोजी योगिराज विशुद्धानंद परमहंस यांनी दीक्षा देऊन त्यांना अनुग्रहित केले. पौर्वात्य मंत्र-यंत्र-तंत्र शास्त्रातील महान पंडीत, महान साधक विशुद्धानंद परमहंस यांचे शिष्यत्व लाभणे ही परमभाग्याची गोष्ट आहे. विद्येच्या क्षेत्रात लिलया वावरणाऱ्या पंडीतजींना या दीक्षेनंतर पुढे भक्ती, दर्शन आणि आगम शास्त्रांमध्ये रस निर्माण झाला. त्यामुळे त्यांनी भारतीय आस्तिकवाद, गोरक्षनाथ पंथ, वीरशैव मत, तांत्रिक दर्शन, मध्ययुगीन भक्ती संप्रदाय, गौडीय वैष्णव धर्म या विषयांवर सखोल अभ्यास-चिंतन केले. हेच पंडितजींच्या जीवन प्रवाहातील एक महत्त्वाचे वळण होते.

पंडित गोपीनाथ कविराज हे संपूर्ण विश्वातील या शतकातील उल्लेखनीय युगपुरुष आहेत. पंडितजींच्या अध्यात्मिक साधनेविषयी फारच थोड्या विद्वान व जिज्ञासू लोकांना माहिती आहे. विसाव्या शतकातील विराट व्यक्तिमत्व अशी त्यांची ओळख सांगता येईल.
अशा या तैलबुद्धी अभ्यासकाची भविष्यात एका महान योग्याच्या रूपात साधनारत होऊन मानव कल्याणासाठी सर्वमुक्तिच्या दिशेने कार्य करण्यासाठी बहुतेक नियतीने निवड केली असावी. ता.२१ जानेवारी १९१८ रोजी योगिराज विशुद्धानंद परमहंस यांनी दीक्षा देऊन त्यांना अनुग्रहित केले. पौर्वात्य मंत्र-यंत्र-तंत्र शास्त्रातील महान पंडीत, महान साधक विशुद्धानंद परमहंस यांचे शिष्यत्व लाभणे ही परमभाग्याची गोष्ट आहे. विद्येच्या क्षेत्रात लिलया वावरणाऱ्या पंडीतजींना या दीक्षेनंतर पुढे भक्ती, दर्शन आणि आगम शास्त्रांमध्ये रस निर्माण झाला. त्यामुळे त्यांनी भारतीय आस्तिकवाद, गोरक्षनाथ पंथ, वीरशैव मत, तांत्रिक दर्शन, मध्ययुगीन भक्ती संप्रदाय, गौडीय वैष्णव धर्म या विषयांवर सखोल अभ्यास-चिंतन केले. हेच पंडितजींच्या जीवन प्रवाहातील एक महत्त्वाचे वळण होते.

पंडित गोपीनाथ कविराज हे संपूर्ण विश्वातील या शतकातील उल्लेखनीय युगपुरुष आहेत. पंडितजींच्या अध्यात्मिक साधनेविषयी फारच थोड्या विद्वान व जिज्ञासू लोकांना माहिती आहे. विसाव्या शतकातील विराट व्यक्तिमत्व अशी त्यांची ओळख सांगता येईल.
अशा या तैलबुद्धी अभ्यासकाची भविष्यात एका महान योग्याच्या रूपात साधनारत होऊन मानव कल्याणासाठी सर्वमुक्तिच्या दिशेने कार्य करण्यासाठी बहुतेक नियतीने निवड केली असावी. ता.२१ जानेवारी १९१८ रोजी योगिराज विशुद्धानंद परमहंस यांनी दीक्षा देऊन त्यांना अनुग्रहित केले. पौर्वात्य मंत्र-यंत्र-तंत्र शास्त्रातील महान पंडीत, महान साधक विशुद्धानंद परमहंस यांचे शिष्यत्व लाभणे ही परमभाग्याची गोष्ट आहे. विद्येच्या क्षेत्रात लिलया वावरणाऱ्या पंडीतजींना या दीक्षेनंतर पुढे भक्ती, दर्शन आणि आगम शास्त्रांमध्ये रस निर्माण झाला. त्यामुळे त्यांनी भारतीय आस्तिकवाद, गोरक्षनाथ पंथ, वीरशैव मत, तांत्रिक दर्शन, मध्ययुगीन भक्ती संप्रदाय, गौडीय वैष्णव धर्म या विषयांवर सखोल अभ्यास-चिंतन केले. हेच पंडितजींच्या जीवन प्रवाहातील एक महत्त्वाचे वळण होते.

यंत्र मंत्र आणि तंत्र यांच्या संयुक्त शास्त्राला तंत्रशास्त्र म्हटले जाते. आज आपण तंत्रशास्त्राच्या या विषयांपैकी यंत्रशास्त्र या शाखेबद्दल थोडीशी चर्चा करू.

वेदवाङ्मयाची ओळख – ऋग्वेद (भाग-१)

आदिकवि महर्षि वाल्मिकींनी देवर्षि नारदांना विचारले की, हे प्रभो, गुणवान, वीर्यवान, धर्मज्ञ, कृतज्ञ, सत्यवादी आणि दृढव्रती व सदाचारी असा कोण पुरुष या त्रेतायुगात सर्व जीवांचा हितकारक असेल ? त्यावर महर्षि नारदांनी सांगितले की, इक्ष्वाकु कुळात जन्माला आलेला मनाला जिंकलेला, महाबलवान, कान्तिमान, धैर्यवान, बुद्धिमान, नीतिज्ञ व शत्रुसंहारक आणि जितेंद्रिय असा भगवान श्रीराम हाच तो पुरुष आहे. नारदमुनी पुढे म्हणतात की, पुष्ट, सुडौल, धर्मज्ञ, वेदवेदाङ्गतत्त्वज्ञ आणि सर्वलोकप्रिय असा हा श्रीराम आहे. समुद्राला सर्व नद्या येऊन मिळतात तसे सर्व सद्गुण आणि साधु अशा या श्रीरामाला येऊन मिळतात. अशा शब्दांत वाल्मिकी महर्षिंच्या व्यथेचे निरसन नारदांनी केले. गंभीरतेत समुद्राच्या आणि धैर्यामध्ये हिमालयाच्या उत्तुंगतेचे श्रीरामांचे चरीत्र आहे. श्रीराम व्यक्ति नाही तर समष्टिच आहे.

श्रावण महिन्यातील प्रत्येक गुरुवारी बृहस्पति पूजन करावे. त्यानिमित्ताने विश्वसारतंत्र या नावाच्या पुराण ग्रंथातील गुरूस्तोत्र नावाचे हे दुर्मिळ स्तोत्र सर्व भाविक भक्तांच्या मनन आणि पठणासाठी सादर करीत आहे.

वारकरी संप्रदायाचे प्रवर्तक अशी मुख्य ओळख असलेले श्री ज्ञानेश्वरीचे संशोधनात्मक संपादन करून सार्थ श्री ज्ञानेश्वरी आपल्या पिढ्यांपर्यंत पोचविणारे आणि संत वाङ्मयाचे गाढे अभ्यासक शंकर वामन उर्फ सोनोपंत उर्फ मामासाहेब दांडेकर

ज्ञानेश्वर माऊली संजीवन समाधी – संजीवन समाधी – ७२५ वे वर्ष

श्री हनुमान वडवानल स्तोत्र